De persoonsvorm
Vooreerst moet je goed
het onderscheid kennen tussen zwakke,
onregelmatige en sterke
werkwoorden!!
Wat is het verschil tussen sterke, zwakke en
onregelmatige werkwoorden?
Met sterke,
zwakke en onregelmatige werkwoorden wordt de manier
van vervoegen van de werkwoorden in de verleden tijd en de
voltooide tijd bedoeld.
| |
hele werkwoord |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
|
zwak |
leven |
leefde |
geleefd |
|
sterk |
lezen |
las |
gelezen |
|
gemengd |
vragen |
vroeg |
gevraagd |
|
onregelmatig |
hebben |
had |
gehad |
Bij de
zwakke werkwoorden
wordt achter de stam van het werkwoord de uitgang -de of
-te geplaatst. Welke van die uitgangen juist is, hangt af
van de laatste letter van de stam.
-
Bij de
medeklinkers die voorkomen in het woord ‘t kofschipx
komt in de verleden tijd -te: werkte,
blafte, kuste, juichte, klopte,
faxte, praatte, roetsjte.
-
Bij werkwoorden
waarvan de stam op een andere medeklinker of een klinker
eindigt, komt in de verleden tijd -de: kleide,
reisde, tobde, gebeurde, enz.
-
Het voltooid
deelwoord krijgt dezelfde letter als de verleden tijd: de
werkwoorden met -te krijgen een t, die met
-de een d: gewerkt, geblaft,
gekust, gejuicht, geklopt, gefaxt,
gepraat, geroetsjt, gekleid, gereisd,
getobd, gebeurd, enz.
Een overzichtje:
De persoonsvorm
ziet er in de tegenwoordige tijd zo uit
(=OTT)
De stam van
het werkwoord is de vorm die je krijgt als je het werkwoord in
de
tegenwoordige tijd vervoegt met 'ik'.
|
|
stam |
ik loop
loop jij? |
|
enkelvoud |
|
|
|
|
stam + t |
jij/ u loopt
hij/zij/het
loopt |
|
meervoud |
hele werkwoord |
wij lopen
jullie lopen
zij lopen
|
|
De persoonsvorm in de verleden tijd ziet er als volgt uit
(=OVT)
|
sterke werkwoorden
enkelvoud en meervoud
|
klinker in de stam verandert:
ik/jij/hij/zij/ het liep, wij/jullie/zij liepen |
|
|
hele stam verandert
ik/jij/hij/zij/het
ging, wij/jullie/zij gingen |
|
zwakke werkwoorden
enkelvoud en
meervoud |
stam + de(n)
ik/jij/hij/zij/het gooide, wij/jullie/zij
gooiden
|
|
|
stam + te(n)
ik/jij/hij/zij/het stopte, wij/jullie/zij
stopten
|
Als de stam
eindigt op één van de medeklinkers uit 't kofschipx
of 't fokschaapx
schrijf je
stam + te(n). Anders schrijf je altijd de(n).
Opmerking:
Bij zwakke werkwoorden als verven en
verbazen verandert de v en z aan het
eind van de stam in een f of een s
: ik verf , ik verbaas.
In de verleden tijd krijgen ze echter de(n)
(ik verfde, ik verbaasde) omdat in het hele werkwoord
een z en een v staan.
Bij
sterke werkwoorden
verandert de klinker in de verleden tijd en eindigt het voltooid
deelwoord op -en: lopen - liep - gelopen,
wijzen - wees - gewezen, helpen - hielp - geholpen.
Bij
onregelmatige
werkwoorden als:
hebben,
kunnen,
mogen,
willen,
zijn
en
zullen
hebben ook (deels) afwijkende vormen in de tegenwoordige tijd
(zoals
kan,
is en heeft) en ook de verleden tijd is niet
altijd voorspelbaar (zoals
wou,
was en mocht).
Uitzonderingen:
Niet alle werkwoorden passen precies in bovenstaande indeling;
bij een kleine groep verandert in de verleden tijd behalve een
klinker ook een medeklinker:
brengen - bracht - gebracht,
eten - at - gegeten, gaan - ging - gegaan.
Andere werkwoorden hebben gedeeltelijk een zwakke, en
gedeeltelijk een sterke vervoeging:
bakken
- bakte - gebakken,
vragen
- vroeg - gevraagd,
wreken
- wreekte - gewroken en
zeggen
- zei - gezegd.
Download
hier de lijst met sterke en onregelmatige
werkoorden
Of bekijk de lijst hieronder:
LIJST VAN STERKE EN ONREGELMATIGE WERKWOORDEN
|
infinitief |
ovt enk |
ovt meervoud |
voltooid deelwoord |
|
|
|
|
|
|
bakken |
bakte |
bakten |
gebakken |
|
bederven |
bedierf |
bedierven |
bedorven |
|
bedriegen |
bedroog |
bedrogen |
bedrogen |
|
beginnen |
begon |
begonnen |
begonnen |
|
bergen |
borg |
borgen |
geborgen |
|
bevelen |
beval |
bevalen |
bevolen |
|
bezwijken |
bezweek |
bezweken |
bezweken |
|
bidden |
bad |
baden |
gebeden |
|
bieden |
bood |
boden |
geboden |
|
bijten |
beet |
beten |
gebeten |
|
binden |
bond |
bonden |
gebonden |
|
blazen |
blies |
bliezen |
geblazen |
|
blijken |
bleek |
bleken |
gebleken |
|
blijven |
bleef |
bleven |
gebleven |
|
blinken |
blonk |
blonken |
geblonken |
|
breken |
brak |
braken |
gebroken |
|
brengen |
bracht |
brachten |
gebracht |
|
brouwen |
brouwde |
brouwden |
gebrouwen |
|
buigen |
boog |
bogen |
gebogen |
|
denken |
dacht |
dachten |
gedacht |
|
doen |
deed |
deden |
gedaan |
|
dragen |
droeg |
droegen |
gedragen |
|
drijven |
dreef |
dreven |
gedreven |
|
dringen |
drong |
drongen |
gedrongen |
|
drinken |
dronk |
dronken |
gedronken |
|
druipen |
droop |
dropen |
gedropen |
|
duiken |
dook |
doken |
gedoken |
|
dwingen |
dwong |
dwongen |
gedwongen |
|
eten |
at |
aten |
gegeten |
|
fluiten |
floot |
floten |
gefloten |
|
gaan |
ging |
gingen |
gegaan |
|
gelden |
gold |
golden |
gegolden |
|
genezen |
genas |
genazen |
genezen |
|
genieten |
genoot |
genoten |
genoten |
|
geven |
gaf |
gaven |
gegeven |
|
gieten |
goot |
goten |
gegoten |
|
glijden |
gleed |
gleden |
gegleden |
|
glimmen |
glom |
glommen |
geglommen |
|
graven |
groef |
groeven |
gegraven |
|
grijpen |
greep |
grepen |
gegrepen |
|
hangen |
hing |
hingen |
gehangen |
|
hebben |
had |
hadden |
gehad |
|
heffen |
hief |
hieven |
geheven |
|
helpen |
hielp |
hielpen |
geholpen |
|
hijsen |
hees |
hesen |
gehesen |
|
houden |
hield |
hielden |
gehouden |
|
houwen |
hieuw |
hieuwen |
gehouwen |
|
kiezen |
koos |
kozen |
gekozen |
|
kijken |
keek |
keken |
gekeken |
|
klinken |
klonk |
klonken |
geklonken |
|
knijpen |
kneep |
knepen |
geknepen |
|
komen |
kwam |
kwamen |
gekomen |
|
kopen |
kocht |
kochten |
gekocht |
|
kiezen |
koos |
kozen |
gekozen |
|
klimmen |
klom |
klommen |
geklommen |
|
kluiven |
kloof |
kloven |
gekloven |
|
komen |
kwam |
kwamen |
gekomen |
|
kopen |
kocht |
kochten |
gekocht |
|
krijgen |
kreeg |
kregen |
gekregen |
|
krimpen |
kromp |
krompen |
gekrompen |
|
kruipen |
kroop |
kropen |
gekropen |
|
kunnen |
kon |
konden |
gekund |
|
laten |
liet |
lieten |
gelaten |
|
lachen |
lachte |
lachten |
gelachen |
|
lezen |
las |
lazen |
gelezen |
|
liegen |
loog |
logen |
gelogen |
|
liggen |
lag |
lagen |
gelegen |
|
lijden |
leed |
leden |
geleden |
|
lijken |
leek |
leken |
geleken |
|
lopen |
liep |
liepen |
gelopen |
|
mijden |
meed |
meden |
|
|
moeten |
moest |
moesten |
gemoeten |
|
mogen |
mocht |
mochten |
gemogen |
|
nemen |
nam |
namen |
genomen |
|
ontbijten |
ontbeet |
ontbeten |
ontbeten |
|
plegen |
placht |
plachten |
|
|
prijzen |
prees |
prezen |
geprezen |
|
raden |
ried |
rieden |
geraden |
|
rijden |
reed |
reden |
gereden |
|
rijzen |
rees |
rezen |
gerezen |
|
roepen |
riep |
riepen |
geroepen |
|
ruiken |
rook |
roken |
geroken |
|
schelden |
schold |
scholden |
gescholden |
|
schenden |
schond |
schonden |
geschonden |
|
schenken |
schonk |
schonken |
geschonken |
|
scheppen |
schiep |
schiepen |
geschapen |
|
schieten |
schoot |
schoten |
geschoten |
|
schijnen |
scheen |
schenen |
geschenen |
|
schijten |
scheet |
scheten |
gescheten |
|
schrijden |
schreed |
schreden |
geschreden |
|
schrijven |
schreef |
schreven |
geschreven |
|
schrikken |
schrok |
schrokken |
geschrokken |
|
schuiven |
schoof |
schoven |
geschoven |
|
slaan |
sloeg |
sloegen |
geslagen |
|
slapen |
sliep |
sliepen |
geslapen |
|
slijten |
sleet |
sleten |
gesleten |
|
sluipen |
sloop |
slopen |
geslopen |
|
sluiten |
sloot |
sloten |
gesloten |
|
smelten |
smolt |
smolten |
gesmolten |
|
smijten |
smeet |
smeten |
gesmeten |
|
snijden |
sneed |
sneden |
gesneden |
|
snuiven |
snoof |
snoven |
gesnoven |
|
spijten |
speet |
speten |
gespeten |
|
spreken |
sprak |
spraken |
gesproken |
|
springen |
sprong |
sprongen |
gesprongen |
|
spruiten |
sproot |
sproten |
gesproten |
|
spuiten |
spoot |
spoten |
gespoten |
|
staan |
stond |
stonden |
gestaan |
|
steken |
stak |
staken |
gestoken |
|
stelen |
stal |
stalen |
gestolen |
|
sterven |
stierf |
stierven |
gestorven |
|
stijgen |
steeg |
stegen |
gestegen |
|
stinken |
stonk |
stonken |
gestonken |
|
strijden |
streed |
streden |
gestreden |
|
strijken |
streek |
streken |
gestreken |
|
stuiven |
stoof |
stoven |
gestoven |
|
treden |
trad |
traden |
getreden |
|
treffen |
trof |
troffen |
getroffen |
|
trekken |
trok |
trokken |
getrokken |
|
verzinnen |
verzon |
verzonnen |
verzonnen |
|
vallen |
viel |
vielen |
gevallen |
|
vangen |
ving |
vingen |
gevangen |
|
varen |
voer |
voeren |
gevaren |
|
vechten |
vocht |
vochten |
gevochten |
|
verbieden |
verbood |
verboden |
verboden |
|
verbinden |
verbond |
verbonden |
verbonden |
|
verdrinken |
verdronk |
verdronken |
verdronken |
|
verdwijnen |
verdween |
verdwenen |
verdwenen |
|
vergelijken |
vergeleek |
vergeleken |
vergeleken |
|
vergeten |
vergat |
vergaten |
vergeten |
|
verlaten |
verliet |
verlieten |
verlaten |
|
verliezen |
verloor |
verloren |
verloren |
|
verslinden |
verslond |
verslonden |
verslonden |
|
verzinnen |
verzon |
verzonnen |
verzonnen |
|
verzwelgen |
verzwolg |
verzwolgen |
verzwolgen |
|
vinden |
vond |
vonden |
gevonden |
|
vliegen |
vloog |
vlogen |
gevlogen |
|
vragen |
vroeg |
vroegen |
gevraagd |
|
vreten |
vrat |
vraten |
gevreten |
|
vriezen |
vroor |
vroren |
gevroren |
|
wassen |
waste |
wasten |
gewassen(schoonmaken) |
|
wassen |
wies |
wiesen |
gewassen(groeien) |
|
wegen |
woog |
wogen |
gewogen |
|
werpen |
wierp |
wierpen |
geworpen |
|
weten |
wist |
wisten |
geweten |
|
wijken |
week |
weken |
geweken |
|
wijten |
weet |
weten |
geweten |
|
wijzen |
wees |
wezen |
gewezen |
|
winden |
wond |
wonden |
gewonden |
|
winnen |
won |
wonnen |
gewonnen |
|
worden |
werd |
werden |
geworden |
|
wrijven |
wreef |
wreven |
gewreven |
|
wreken |
wrak |
wraken |
gewroken |
|
wringen |
wrong |
wrongen |
gewrongen |
|
zenden |
zond |
zonden |
gezonden |
|
zien |
zag |
zagen |
gezien |
|
zijn |
was |
waren |
geweest |
|
zingen |
zong |
zongen |
gezongen |
|
zinken |
zonk |
zonken |
gezonken |
|
zinnen |
zon |
zonnen |
gezonnen |
|
zitten |
zat |
zaten |
gezeten |
|
zoeken |
zocht |
zochten |
gezocht |
|
zouten |
zoutte |
zoutten |
gezouten |
|
zuigen |
zoog |
zogen |
gezogen |
|
zuipen |
zoop |
zopen |
gezopen |
|
zullen |
zou |
zouden |
|
|
zwellen |
zwol |
zwollen |
gezwollen |
|
zwemmen |
zwom |
zwommen |
gezwommen |
|
zweren |
zwoer |
zwoeren |
gezworen |
|
zwerven |
zwierf |
zwierven |
gezworven |
|
zwijgen |
zweeg |
zwegen |
gezwegen |
Bekijk ook de
filmpjes op
http://www.cambiumned.nl/spellingww.htm#persoonsvorm
|
